HPL, ook wel laminaat of kunststofplaat genoemd, bestaat uit papierpulp en fenolhars met een harde toplaag van melaminehars. Deze melaminehars is de hardste synthetische organische stof en maakt HPL bijzonder kras- en slijtvast. De taaie, elastische fenolkern zorgt voor slagvastheid, terwijl het materiaal bovendien goed bestand is tegen chemicaliën en hoge temperaturen.
HPL wordt opgebouwd uit meerdere lagen. Bovenop ligt een harde transparante kunsthars toplaag (melamine), waaronder een décorlaag van bedrukt papier in kleur of dessin. Daaronder volgen verschillende lagen kraftpapier, geïmpregneerd met fenolhars.
Dit pakket wordt onder hoge druk en bij zeer hoge temperatuur samengeperst tot een harde plaat van circa 0,7 mm dik. Deze HPL-toplaag wordt daarna verlijmd op een drager, zoals watervast multiplex, waardoor een sterk en duurzaam werkblad ontstaat.
Geplastificeerd plaatmateriaal, vaak melamine genoemd, lijkt qua onderhoud op HPL, maar verschilt in opbouw. Bij melamine wordt de harde kunsthars toplaag met decor direct in de fabriek op spaanplaat of MDF aangebracht. Bij HPL daarentegen wordt eerst een meerlaagse HPL-plaat geperst (met kraftpapier en melamine), die vervolgens op spaanplaat, MDF of multiplex wordt verlijmd.
De decors en kleuren van melamine zijn grotendeels gelijk aan die van HPL, al is niet elk HPL-decor ook in melamine beschikbaar. Beide varianten zijn kleurvast bij kunstlicht en redelijk krasbestendig.
HPL is sterk, krasvast en bestand tegen hitte. Het gladde, niet-poreuze oppervlak maakt het hygiënisch en eenvoudig schoon te houden. Daardoor is HPL zeer onderhoudsvriendelijk: dagelijks afnemen met een vochtige doek volstaat.