Multiplex is een plaatmateriaal opgebouwd uit een oneven aantal fineerlagen die kruislings onder hoge druk en temperatuur worden verlijmd. Vroeger sprak men bij drie lagen van ‘triplex’ en bij meer lagen van ‘multiplex’, maar tegenwoordig worden de termen vaak door elkaar gebruikt. Na het verlijmen worden de platen op maat gezaagd en eventueel geschuurd.
De kwaliteit van multiplex hangt af van meerdere factoren:
Het type verlijming (watervast of niet)
De houtsoort (hard of juist buigzaam)
De dikte en het aantal fineerlagen
Door deze variaties bestaan er veel verschillende soorten multiplex. Platen zijn grofweg in meerdere categorieën in te delen.
De sterkte is hier belangrijker dan het uiterlijk. Dit multiplex wordt bijvoorbeeld gebruikt in de bouw voor niet-zichtbare toepassingen of voor verpakking. Een werkblad in de keuken kan een drager van multiplex hebben.
Deze zijn meestal voorzien van wat men noemt 'edelfineren', dus mooie houtsoorten en worden gebruikt voor zichtbare toepassingen zoals bijvoorbeeld corpussen van (keuken)kasten.
Toepassingen: er bestaan bijzondere varianten zoals vliegtuigtriplex en kogelwerend multiplex.
Speciale deklagen: sommige platen krijgen een extra laag, zoals een antislipfilm (vloeren) of een loodlaag (ziekenhuizen, röntgenstraling). Hierbij kan worden afgeweken van het principe van oneven lagen of kruislings verlijmen.
Naamgeving: multiplex wordt vaak vernoemd naar de gebruikte houtsoort van de buitenlagen (bijvoorbeeld berken multiplex). De binnenlagen kunnen echter van een andere houtsoort zijn, zoals populier. Waar dit relevant is, wordt dit in de handel meestal gespecificeerd.
Efficiënt gebruik van het hout
Door de gekruiste lagen sterker dan massief hout van dezelfde afmetingen
Vertoont minder werking dan massief hout
Kan vrij exact aangepast worden aan het gebruikersdoel
Verkrijgbaar in uiteenlopende diktes en afmetingen