Een vaatwasser doet meer dan alleen spoelen: hij reinigt slim en automatisch. Met roterende sproeiarmen, warm water en precies de juiste hoeveelheid vaatwasmiddel wordt je vaat grondig schoon én hygiënisch droog, terwijl de machine zuinig omgaat met water en energie.
Een vaatwasser reinigt vaatwerk door water, temperatuur en schoonmaakmiddel nauwkeurig te doseren. Dankzij sensoren en filters gebruikt het toestel steeds minder water en energie.
Startfase – voorspoelen
De vaatwasser spoelt eerst het grove vuil weg. Een krachtige pomp spuit water via roterende sproeiarmen over de vaat.
Vuilwater afvoeren
Het eerste, vervuilde water wordt weggepompt.
Nieuw water + opwarmen
Vers water stroomt binnen en wordt verwarmd door een verwarmingselement.
Zeeptoevoer automatisch
Tijdens het opwarmen opent het zeepbakje automatisch, waardoor het vaatwasmiddel in de kuip terechtkomt.
Slim watergebruik
Dankzij filters en sensortechniek wordt warm water zo lang mogelijk hergebruikt. Dit bespaart veel water én energie.
Elke vaatwasser is uitgerust met een filtersysteem, dat bestaat uit een combinatie van een grof-, fijn- en een microfilter. De filters zijn eenvoudig uitneembaar en dienen periodiek handmatig gereinigd te worden.
Om de beladingcapaciteit van een vaatwasser weer te kunnen geven hanteren we het begrip standaardcouvert. Het standaardcouvert geeft het aantal serviesdelen weer en de afmetingen daarvan. Op de afbeelding is te zien waaruit het standaardcouvert bestaat. Het aantal standaardcouverts dat in de vaatwasser geplaatst kan worden bepaalt de capaciteit. Bij een standaardvaatwasser van 60 cm breed varieert het aantal couverts van 12 tot 14.
Couvert vaatwasser - ATAG
Sensortechniek in vaatwassers meet continu de kwaliteit van het water. Op basis daarvan past de machine automatisch het waterverbruik en de temperatuur aan, zodat er zo zuinig mogelijk wordt afgewassen zonder verlies van wasresultaat.
De sensor controleert de vertroebeling van het water: hoe vuil het is.
Is het water schoon genoeg? Dan wordt het hergebruikt.
Is het te vuil? Dan voert de vaatwasser het af en neemt vers water in.
De sensor helpt ook bij het bepalen van de juiste wastemperatuur.
Doel: minimale temperatuur + optimaal resultaat → lage energiekosten, efficiënte werking.
De waterhardheid bepaalt hoeveel kalk er in kraanwater zit. Te zacht water veroorzaakt overmatig schuim, terwijl te hard water zorgt voor kalkafzetting op glas en servies. Moderne vaatwassers hebben daarom een automatische waterontharder die de hardheid afstemt op het lokale water.
In elke vaatwasser zit een ionenwisselaar met kunsthars.
Deze hars vangt kalk uit het water → het water wordt onthard.
Na verloop van tijd raakt de hars verzadigd.
Tijdens een wasprogramma wordt de hars automatisch geregenereerd met onthardingszout uit het zoutreservoir.
Is het zout bijna op? Dan verschijnt een melding op het display.
Het zoutreservoir zit in de bodem van de vaatwasser.
Het zeepbakje zit aan de binnenkant van de vaatwasserdeur. Hierin doseer je het schoonmaakmiddel, meestal in de vorm van een vaatwastablet. Moderne vaatwassers openen het bakje automatisch op het juiste moment in het programma, zodat het middel optimaal kan werken.
Je plaatst een tablet, poeder of in enkele gevallen gel in het zeepbakje.
De vaatwasser opent het bakje automatisch tijdens het wasprogramma.
Het tablet valt in de kuip en lost op door de warmte en waterstralen.
Tabletten zijn het populairst: makkelijk, schoon in gebruik en combineerbaar (meestal 3-in-1: wasmiddel + glansspoelmiddel + zout).
Er bestaan varianten met extra vetoplossers, glansversterkers of intensiefreinigers.
Tabletten kunnen niet worden gedoseerd → minder ideaal bij hard water, waar juist méér zout nodig is.
Je weet niet precies wanneer het glansspoelmiddel vrijkomt, waardoor het droogresultaat soms minder goed is.
Een tablet kan op een plek terechtkomen waar het niet volledig oplost.
Daarom hebben sommige modellen een opvangbakje waarin het tablet gecontroleerd wordt opgelost.
Het glansspoelmiddel zit in een apart reservoir naast het zeepbakje. Het helpt water sneller van het vaatwerk te laten aflopen door de oppervlaktespanning te verlagen. Hierdoor droogt de vaat beter en blijven er minder druppels en strepen achter.
De vaatwasser doseert automatisch een kleine hoeveelheid glansspoelmiddel tijdens het programma.
De dosering is bij de meeste modellen handmatig instelbaar.
Een hogere dosering geeft doorgaans een beter droogresultaat, vooral bij kunststof en glas.
Moderne vaatwassers zijn standaard uitgerust met een meervoudig waterbeveiligingssysteem. Dit voorkomt lekkage en waterschade door de watertoevoer automatisch af te sluiten zodra er iets misgaat. De bekendste beveiliging is de aquastop, maar een vaatwasser heeft meestal meerdere sensoren aan boord.
De vaatwasser bevat verschillende watersensoren die lekkage of een afwijkend waterniveau detecteren.
De watertoevoerslang heeft een ingebouwd magneetventiel. Bij lekkage stuurt een elektrisch signaal het ventiel direct dicht → watertoevoer stopt.
Zowel toevoer- als afvoerslang zijn omhuld met een dubbele mantel. Bij lekkage loopt het water in de buitenmantel en belandt het op de bodemplaat van de vaatwasser.
Op die bodemplaat zit een dompelschakelaar die water detecteert. Wordt er water gevonden? Dan blokkeert de aquastop de toevoer.
Ook bij een te hoog waterniveau in de kuip geeft een niveauschakelaar automatisch een signaal: toevoer dicht, programma stopt.
Krijgt de aquastop geen stroom (bijv. door stroomuitval)?
Dan sluit het systeem zichzelf automatisch, zodat er nooit ongecontroleerd water blijft doorstromen.
Staat de vaatwasser verder van de kraan?
Dan kun je een officiële slangverlenging gebruiken (verkrijgbaar als accessoire).
Het droogresultaat van een vaatwasser hangt in niet alleen af van het merk of model, maar vooral van het gekozen programma, de temperatuur, het glansspoelmiddel en de duur van het droogproces. Hoe slimmer het programma, hoe droger de vaat.
Hogere temperatuur = betere droging
Warm water laat druppels sneller verdampen. Eco- en lage-temperatuurprogramma’s drogen daardoor minder goed.
Glansspoelmiddel helpt actief mee
Meer glansspoelmiddel → lager oppervlaktespanning → water loopt beter weg → drogere vaat.
De dosering blijft daarom cruciaal voor een goed eindresultaat.
Korte programma’s drogen minder goed
Ze besparen tijd, maar het droogproces krijgt simpelweg te weinig tijd om volledig te werken.
Een warmtewisselaar is een slim droogsysteem in moderne vaatwassers (dat stoom omzet in water door een koude wand te creëren. Hierdoor ontstaat een efficiëntere en stillere droogfase, zonder extra energieverbruik.
Tijdens de glansspoelfase warmt de vaatwasser op en vult de kuip zich met stoom.
In een machine met warmtewisselaar zit aan de zijwand een waterreservoir.
Zodra de vaatwasser vol stoom staat, wordt dit reservoir gevuld met koud water.
De zijkant van de kuip wordt hierdoor koud → stoom condenseert op de wand (zoals een beslagen spiegel).
De gecondenseerde stoom drupt weg als water, waardoor er een droge binnenruimte ontstaat.
Sommige vaatwassers gebruiken geen waterreservoir maar gekoelde lucht.
Lucht wordt aan de voorzijde aangezogen en koelt de warme zijwand, met hetzelfde effect: condensdroging.
Het Zeolietsysteem is een hoogwaardig droogtechniek in moderne vaatwassers . Het staat al jaren bekend als de methode met de beste droogresultaten, vooral bij lastig droogbare vaat zoals kunststof.
In de vaatwasser zit een reservoir met Zeoliet-mineralen.
Tijdens de droogfase wordt de warme, vochtige lucht actief langs deze mineralen geleid.
Zeoliet heeft een unieke eigenschap:
vocht opnemen + tegelijkertijd warmte afgeven.
Hierdoor wordt de lucht die terug de kuip in gaat heter én droger.
Resultaat: een sneller, energiezuinig en zeer effectief droogproces.
Steeds meer vaatwassers in het hogere segment zijn uitgerust met LED-binnenverlichting. Zodra je de deur opent, wordt de kuip automatisch verlicht. Dat is niet alleen praktisch, maar verhoogt ook de premium uitstraling van de machine.
Direct zicht in de kuip zonder keukenverlichting aan te doen
Handig in een donkere of sfeerverlichte keuken
LED’s zijn energiezuinig, gaan lang mee en geven een luxe uitstraling
Verlichting helpt bij het beter controleren van belading, reinigen en onderhoud
De bodem van de vaatwasser – ook wel de kuipvloer – is meestal gemaakt van roestvast staal (RVS). Dit materiaal is duurzaam, warmtestabiel en draagt bij aan een stillere werking. Toch zijn er nog enkele modellen die gebruikmaken van hoogwaardige kunststofbodems (zoals Polinox). Deze doen technisch niet onder voor RVS, maar worden vooral in instapsegmenten toegepast.
RVS bodem
Meest gekozen vanwege duurzaamheid, premium uitstraling en betere warmtegeleiding.
Kunststof/Polinox bodem
Technisch sterk, vormvast en volledig geschikt voor dagelijks gebruik, maar minder populair door de uitstraling en perceptie van kwaliteit.
Hoewel moderne kunststoffen betrouwbaar zijn, kiezen de meeste consumenten nog steeds graag voor een RVS bodem vanwege duurzaamheid, kwaliteitservaring en het betere drooggedrag.
De korven in een vaatwasser bepalen hoeveel vaat je kwijt kunt en hoe flexibel je kunt indelen. MOmenteel zijn vooral de premium vaatwassers uitgerust met korven van hoogwaardig materiaal en slimme, flexibele indelingen.
Moderne korven zijn vaak voorzien van betere lagers, stabielere materialen en een stillere geleiding.
Premium modellen bieden uitgebreide flex-oplossingen:
inklapbare houders
verstelbare plateaus
neerklapbare steunen voor pannen en glazen
verschuifbare of in hoogte verstelbare bovenkorven
Door die flexibiliteit past er in de praktijk meer vaat in en wordt de machine efficiënter benut.
Bij veel nieuwe modellen rolt de onderkorf volledig en soepel naar buiten, zelfs bij zware belading – handig bij pannen, ovenschalen en servies.
De besteklade is een ondiepe derde lade bovenin de vaatwasser. Hier leg je bestek, kleine keukentools en soms zelfs espressokopjes gescheiden en overzichtelijk neer. Modellen met een besteklade hebben meestal geen bestekmandje, waardoor er onderin meer ruimte ontstaat voor pannen en grote schalen.
De besteklade zorgt voor meer ruimte in de onderkorf, omdat een mandje niet meer nodig is.
Door de aparte indeling wordt bestek beter gescheiden, wat de reiniging verbetert.
De korf net onder de besteklade heeft minder hoogte, waardoor hoge glazen of karaffen lastiger passen.
Bij veel modellen is de besteklade gedeeltelijk verstelbaar of uitneembaar, zodat je de hoogte flexibel kunt aanpassen wanneer nodig.
Besteklade - Pelgrim - ATAG
Sproeiarmen verdelen het water in de vaatwasser en bepalen daarmee hoe goed de vaat wordt gereinigd. Ze draaien rond door waterdruk en spuiten gericht water op verschillende niveaus in de kuip.
De meeste vaatwassers hebben twee sproeiarmen:
één onderin de kuip
één onder de bovenkorf
In het hogere segment zijn steeds meer modellen voorzien van drie sproeiarmen of extra microjets, waardoor het water beter overal kan komen.
Een extra (derde) sproeiarm verbetert vooral de reiniging van bestekladen en moeilijk bereikbare zones.
Nieuwere systemen hebben vaak geoptimaliseerde spuitpatronen voor minder waterverbruik en betere dekking.
Wat is het?Automatisch doseren is een systeem in moderne (vaak premium) vaatwassers waarbij je een reservoir vult met reinigingsmiddel voor meerdere wasbeurten. De vaatwasser bepaalt vervolgens zelf exact hoeveel middel nodig is, afhankelijk van hoeveel en hoe vuil de vaat is.
Je vult het doseerreservoir eens in de zoveel weken – geen gedoe met losse tabletten.
De machine gebruikt precisie-dosering op basis van sensoren die vuilgraad, waterhoeveelheid en programma meten.
Voordelen in de praktijk:
constanter wasresultaat
minder verbruik van reinigingsmiddel
minder residu op glaswerk
Het systeem werkt meestal met vloeibaar reinigingsmiddel, capsules of (merkafhankelijk) geconcentreerde navullingen.
Sommige vaatwassers kunnen nog steeds worden aangesloten op een warmwateraansluiting, maar dit is niet altijd de beste of meest efficiënte optie. Moderne machines zijn ontworpen om zelf het water snel en nauwkeurig te verwarmen.
Een warmwateraansluiting kan tijdsvoordeel geven, omdat de vaatwasser minder hoeft op te warmen.
Het kan energiereducerend zijn als de woning een duurzame warmwaterbron heeft (bijv. zonneboiler of warmtepomp).
Bij veel huishoudens is aansluiting op koud water juist beter, omdat de vaatwasser dan zelf energiezuinig en nauwkeurig verwarmt.
Let altijd op de maximale invoertemperatuur (meestal 60 °C) om schade aan onderdelen en waterontharding te voorkomen.
De meeste vaatwassers hebben een uitgestelde startfunctie. Daarmee kies je zelf wanneer het programma moet beginnen – handig om te draaien op momenten met lagere energietarieven of wanneer het jou uitkomt.
Je kunt de starttijd handmatig instellen, variërend van 1 tot 24 uur vooruit.
Slimmere modellen analyseren automatisch energieprijzen of piek-/daltarieven en kiezen zelf de voordeligste starttijd.
De functie helpt om efficiënter met energie om te gaan, vooral bij dynamische stroomtarieven.
Ook praktisch voor geluidscomfort: laat de vaatwasser starten wanneer je niet in de keuken bent.
Bij moderne vaatwassers opent de deur automatisch aan het einde van het programma. Hierdoor kan warme, vochtige lucht ontsnappen en droogt de vaat – vooral kunststof – sneller en energiezuiniger.
Automatische deuropening is inmiddels een standaardfunctie bij veel midden- en high-end modellen.
De vaat droogt natuurlijker doordat lucht kan circuleren → minder energie nodig voor actieve droging.
Ideaal voor kunststof bakjes en bekers, die moeilijker drogen in traditionele systemen.
Veiligheidssystemen zorgen dat de deur gecontroleerd en op een kiertje opent, zonder warmteverlies in het meubel.
Bij volledig geïntegreerde vaatwassers ontbreekt een zichtbaar display aan de voorkant. Daarom gebruiken veel modellen vloerprojectie: een lichtprojectie op de vloer die laat zien wat de vaatwasser doet.
Moderne vaatwassers projecteren programma-informatie, resterende tijd of statusupdates als lichtsymbool of tekst op de vloer.
High-end modellen tonen zelfs kleurcoderingen of bewegende tijdsaanduidingen.
Bij eenvoudigere systemen wordt alleen een statuslicht geprojecteerd (bijv. rood = bezig, blauw = klaar).
Handig voor stille keukens: je ziet in één oogopslag of de vaatwasser draait, zonder de deur te hoeven openen.
Vloerprojectie - AEG
Een greeploze vaatwasser heeft een volledig vlak front zonder handgreep. Dit past perfect bij moderne, minimalistische keukens en zorgt voor een superstrakke uitstraling.
De deur wordt geopend via een push-to-open of knock-to-open mechanisme.
Je drukt of tikt eenvoudig tegen het front en de deur opent automatisch een stukje.
Ideaal voor greeploze keukens en lijngekozen ontwerpen.
Moderne systemen werken soepel, ook wanneer de vaatwasser vacuüm trekt na een programma.
Een smart vaatwasser is verbonden met internet en kan worden bediend via een app of spraakassistent. OP dit moment zijn slimme functies sterk uitgebreid: de machine denkt actief mee, geeft adviezen en optimaliseert zelf het energiegebruik.
Bedien de vaatwasser via de app, smartwatch, spraaksturing (bijv. Google, Alexa) of smart home-platforms.
De app geeft programma-advies op basis van de belading, de vervuilingsgraad en het type vaat.
Sensoren monitoren de machine en sturen meldingen zoals:
“Reinigingsmiddel bijna op”
“Filters reinigen”
“Onverwachte lekkage gedetecteerd”
Sommige smart modellen kiezen automatisch de meest energiezuinige starttijd (bij dynamische tarieven).
Updates via de cloud zorgen dat de vaatwasser gaandeweg nieuwe functies en verbeterde wasprogramma’s krijgt.
In moderne keukens zijn zowel hoge als lage vaatwassers verkrijgbaar. Doordat aanrechtbladen tegenwoordig hoger worden geplaatst, zijn er apparaten ontwikkeld die daarop aansluiten.
Lage vaatwassers passen onder standaard werkbladen.
Hoge vaatwassers zijn ongeveer 5 cm hoger en passen onder hogere werkbladen.
De extra hoogte levert ongeveer 10% meer binnenruimte op.
Dankzij een verstelbare bovenkorf kun je kiezen voor grotere borden onderin of hoge glazen bovenin.
Bij modellen zonder (of met lage) plint zorgt een speciaal scharniersysteem ervoor dat de deur bij het openen omhoog beweegt, zodat deze de plint niet raakt.
Elke fabrikant heeft een maatschema met de exacte hoogte, breedte en diepte van het model. Controleer deze altijd om zeker te weten dat de vaatwasser in de keuken past — vooral bij hoge en lage varianten.
Let goed op vaste vloerdelen, zoals een verhoogde vloer of tegellaag:
De hoogte moet gemeten worden vanaf de bovenkant van de vloer, niet vanaf de onderkant van het werkblad.
Soms lijkt er bovenin genoeg ruimte, maar staat de vloer te hoog waardoor de vaatwasser er niet onder kan.
Als het werkblad pas ná het plaatsen van de vaatwasser wordt gemonteerd, past het apparaat wél — maar bij service of vervanging kan de vaatwasser er daarna niet meer uit zonder het werkblad los te halen.
Monteren vaatwassers
Hoe minder een vaatwasser zichtbaar is, hoe strakker en rustiger de keuken oogt. Volledig weggewerkte modellen geven de meest luxe uitstraling; vrijstaande modellen vallen het meest op.
Volledig geïntegreerd
Geïntegreerd
Onderbouw
Vrijstaand (los in de ruimte)
Vrijstaand (onder het aanrecht geschoven)
Uitstraling vaatwassers - ATAG